Καθένας μας έχει ανάγκη από ένα υγιές στόμα, τόσο για να καλύπτει τις διατροφικές του ανάγκες όσο για αισθητικούς και κοινωνικούς λόγους. Τα παιδιά με ειδικές ικανότητες (AMEA) έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να παρουσιάσουν προβλήματα στο στόμα, ενώ ταυτόχρονα εναπόκειται σε άλλους η φροντίδα και η εξασφάλιση της στοματικής τους υγείας.
Τα προβλήματα των δοντιών όπως η τερηδόνα ή η ουλίτιδα/ περιοδοντίτιδα μπορεί να παρουσιαστούν σε όλα τα παιδιά. Αλλά τα παιδιά με ειδικές ανάγκες εμφανίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης οδοντικών προβλημάτων από ό,τι ο γενικός πληθυσμός λόγω επιβαρυντικών παραγόντων που εμποδίζουν την κατάλληλη καθημερινή οδοντιατρική φροντίδα. Ενδεικτικά αναφέρονται στη βιβλιογραφία ως πιθανοί παράγοντες προβλήματα κατάποσης, μειωμένη ροή σάλιου, μη ελεγχόμενες σωματικές κινήσεις, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ή συχνή λήψη φαρμάκων ή γενετικοί παράγοντες που έχουν σαν αποτέλεσμα ελλείψεις δοντιών ή προβλήματα στη διάπλαση των δοντιών.
Ποια οδοντικά προβλήματα είναι πιο συχνά?
- Προβλήματα ανατολής των δοντιών: η ανατολή των δοντιών εξαρτάται από γενετικούς παράγοντες, την ανάπτυξη των γνάθων, τις μυϊκές δυνάμεις που ασκούνται στο στόμα και τη χρήση φαρμάκων. Μπορεί να καθυστερήσει, να επιταχυνθεί ή να είναι ασυνεχής. Κάποια παιδιά μπορεί να μην βγάλουν τα πρώτα δόντια τους μέχρι την ηλικία των 2 ετών.
- Τερηδόνα: επιβαρύνεται από τη μη κατάλληλη διατροφή, τη μη σωστή στοματική υγιεινή, την παρατεταμένη χρήση μπιμπερό και/ή κάποιων φαρμάκων.
- Περιοδοντίτιδα: εμφανίζεται σε μικρότερη ηλικία σε μερικά παιδιά.. Η υπερπλασία των ούλων συνδέεται με τη λήψη κάποιων φαρμάκων ενώ το τυχόν εξασθενημένο αμυντικό σύστημα αυξάνει το κίνδυνο εκδήλωσης νόσων του περιοδοντίου.
- Προβλήματα σύγκλεισης: συνωστισμός των δοντιών και μη αρμονικές επαφές δοντιών άνω και κάτω γνάθου οφείλονται σε μυϊκές ανωμαλίες, καθυστερημένη ανατολή των δοντιών ή μη αρμονική ανάπτυξη των γνάθων. Τα προβλήματα σύγκλεισης δημιουργούν προβλήματα μάσησης και ομιλίας, αυξάνουν τον κίνδυνο για νόσους των ούλων και του περιοδοντίου, για τερηδόνα και οδοντικό τραύμα.
- Στοματικές έξεις όπως τρίξιμο και σφίξιμο των δοντιών, στοματική αναπνοή, δάγκωμα των χειλιών.
- Οδοντικές ανωμαλίες όπως αποκλείσεις των δοντιών σε μέγεθος, σχήμα ή αριθμό.
- Οδοντικό τραύμα ή τραύματα στο πρόσωπο που συμβαίνουν πιο συχνά στα παιδιά.αυτά.
Συμβουλές για τη φροντίδα των παιδιών με ειδικές ανάγκες
- Μη βάζετε στο στόμα του παιδιού φαγητά ή αντικείμενα που έχουν τοποθετηθεί στο στόμα ενηλίκων γιατί ευνοείται η μετάδοση μικροβίων και στελεχών που σχετίζονται με την τερηδόνα.
- Τα παιδιά χρειάζονται τη βοήθεια σας για το βούρτσισμα των δοντιών.
- Εάν το παιδί έχει δυσκολία στο να κρατήσει την οδοντόβουρτσα, διαμορφώστε το χερούλι της οδοντόβουρτσας κατάλληλα με ταινία στο χέρι του παιδιού, σχηματίζοντας μια λαβή, ώστε να μπορεί να το κρατήσει.
- Η σωστή διατροφή είναι καλή για τον οργανισμό αλλά και για την υγεία του στόματος. Η λήψη συχνών όξινων τροφών ή ανθρακούχων ποτών και ροφημάτων (σόδα, λεμονάδες κλπ), καθώς επίσης και η συχνή λήψη γλυκών, μπορεί να προκαλέσει τερηδόνα.
- Η χρήση φθοριούχας οδοντόκρεμας προστατεύει τα δόντια από την τερηδόνα.
- Οι συχνές επισκέψεις στον οδοντίατρο είναι σημαντικές γιατί η πρόληψη των νοσημάτων είναι προτιμότερη και συνήθως ευκολότερη για τα παιδιά από τη θεραπεία.
- Μην επιτρέπετε στο παιδί να κοιμηθεί με ένα μπουκάλι που να περιέχει οτιδήποτε άλλο εκτός από νερό.